Jak mówić po węgiersku – podstawowe zwroty

Polski język trudny język, ale węgierski wcale nie jest lepszy. Wystarczy przypomnieć sobie słowa którejś z piosenek znanego zespołu Omega by zrozumieć, albo raczej nie zrozumieć nic. Na przekór temu, podobnych przeszkód obopólna przyjaźń między naszymi narodami kwitnie i ma się dobrze, nawet mimo dzielącej nas Słowacji.

Czy da się przetrwać bez znajomości języka?

W tym kraju raczej bez większych problemów porozmawiamy po angielsku, szczególnie w miejscach atrakcji turystycznych. Poza tym warto zagadywać po angielsku raczej ludzi młodszych niż starszych.

Zwroty grzecznościowe na Węgrzech – „Dzień dobry!”

Jakkolwiek ma wyglądać nasza wizyta na Węgrzech warto przyswoić sobie, nawet dla grzeczności kilka podstawowych zwrotów (podane poniżej słowa są także w zapisie fonetycznym):

• Dzień dobry (rano) – Jó reggelt kívánok! [ju reggelt kiwanok];
• Dzień dobry (w ciągu dnia) – Jó napot kívánok! [ju napot kiwanok];
• Do widzenia – Viszontlátásra! [wisontlataszro];
• Dobranoc – Jó éjszakát! [ju isokat];
• Dziękuję – Köszönöm [kesenem];
• Przepraszam – Bocsánat! [boczianot];
• Jak się masz? – Hogy vagy? [hodź wodź];
• Proszę – Kérem  [kirem];
• Pomocy! – Segítség! [szegiczig];
• Na zdrowie! – Egészségetekre! [egiszigetekre];
• Smacznego! – Jó étvágyát! [jó itwadziat];
• Która jest godzina? – Hány óra van? [hań ora wan];
• Ile płacę? – Mennyit fizetek? [menit fizetek];
• Nie rozumiem. – Nem értem. [nem irtem];
• Jestem Polakiem/ Polką. – Lengyel vagyok. [lendziel wodziok];
• Tak – Igen [igen];
• Nie – Nem [nem].

Liczby

Warto wiedzieć  jak policzyć przynajmniej do dziesięciu w języku węgierskim. Na pewno przyda nam się to w płatnościach gotówką. Walutą węgierską są forinty, którymi płaci się jak starymi złotymi, czyli często gęsto setkami i tysiącami.

• 1 – Egy [edL`];
• 2 – kettő [ketty];
• 3 – három [harom];
• 4 – négy [nyjdL`];
• 5 – süt [yt];
• 6 – hat [hot];
• 7 – hét [hit];
• 8 – nyolc [niolc];
• 9 – kilenc [kilenc];
• 10 – tíz [tiz].

Dni tygodnia

O ile czuytyrtyk czy pintek łatwo będzie nam Polakom skojarzyć, o tyle dzień hitfy trudno będzie zapamiętać.  Dlatego poniżej mała ściąga:

• Poniedziałek – hétfő [hitfy],
• Wtorek – kedd [kedd],
• Środa – szerda [serda],
• Czwartek – csütörtök [czuturtuk],
• Pintek – péntek [pintek],
• Sobota – szombat [sombot],
• Niedziela – vasárnap [woszarnop].

Zwroty związane z transportem

Prezentujemy także kilka podstawowych zwrotów dotyczących komunikacji, które ułatwią nam poruszanie się po Węgrzech. Oto one:

• Centrum – központ [kuzpont];
• Autobus – (autó)busz [(autơ)bus];
• Bilet – jegy [jedź];
• Metro – metró [metro];
• Dworzec autobusowy – autóbuszállomás [autobusalomasz];
• Lotnisko – repülőtér [repulutir];
• Pociąg – vonat [wonat];
• Samochód – autó, kocsi [auto, koczi];
• Taksówka – taxi [taksi];
• Odjazd – indulás [indulasz];
• Przyjazd – érkezés [irkezis].

Praktyczne zwroty po węgiersku – czyli jak nie zginąć z głodu (i nie zgubić paszportu)

Węgry? Gościnne, pełne papryki i palinki, ale jeśli myślisz, że dogadasz się tam po polsku, bo „języki słowiańskie są podobne” – to mam złą wiadomość: węgierski nie jest słowiański. Ani trochę. To język z innej planety. Ale spokojnie – przygotowałem dla Ciebie małą ściągę, która nie raz uratuje Ci skórę, głównie przed głodem, zagubieniem albo paniką w hotelowej recepcji.

 W restauracji – czyli „niech to nie będzie flaki w galarecie”

Kto był kiedyś głodny i zagubiony w obcym kraju, ten wie, że zamówienie czegokolwiek sensownego to akt odwagi. Na Węgrzech przygoda kulinarna zaczyna się już od przeczytania karty dań – ale jeśli masz kilka zwrotów w kieszeni, dasz radę jak MasterChef z Google Translate’em.

• Czy mogę dostać menu? – Kérek egy étlapot. [kerek edź étlapot]
  (Idealne, gdy kelner patrzy, jakbyś miał już zamówić… po madziarsku!)
• Poproszę szklankę wody – Kérek egy pohár vizet. [kerek edź pohar wizet]
  (Na kaca, do ostrego gulaszu albo żeby przemyć szok po cenach w centrum Budapesztu.)
• Bez mięsa, proszę – Hús nélkül, kérem. [husz nelkul kirem]
  (Opcja ratunkowa, gdy jesteś wege, a w menu same bogracze i kiełbasy.)
• Czy to jest ostre? – Ez csípős? [ez cziposz?]
  (Podchwytliwe. Jeśli Węgier mówi „trochę” – szykuj się na ogień z piekła rodem.)
• Chciałbym zapłacić – Fizetni szeretnék. [fizetni szeretnek]
  (Powiedz to z uśmiechem – i trzymaj kciuki, że Twój forint przetrwa.)

Pytania o drogę – gdy Maps prowadzi Cię na pole kukurydzy

Google Maps to cud techniki, ale jak padnie bateria lub zasięg (czyli: klasyka życia turysty), trzeba odpalić tryb „zagadaj do człowieka”. I wtedy zaczyna się prawdziwy test odwagi językowej.

• Gdzie jest najbliższy przystanek? – Hol van a legközelebbi megálló? [hol wan o legkuzelobi megallo?]
  (Byle nie był w przeciwnym kierunku niż ten, co właśnie odjechał.)
• Jak dojść do centrum? – Hogyan jutok el a központba? [hodźon jutok el o kuzpontba?]
  (Można też pokazać palcem mapę – ale wtedy i tak usłyszysz pięciominutowy monolog po węgiersku.)
• Zgubiłem się – Eltévedtem. [eltewettem]
  (Albo: „klasyka życia po drugiej stronie Dunaju”.)
• Czy to daleko? – Messze van? [mesce wan?]
  (Węgrzy zazwyczaj powiedzą „nem messze” – po czym ruszysz w podróż życia.)
• W prawo / w lewo – Jobbra / Balra [jobbra / balra]
  (Pro tip: zapamiętaj to jak taniec – balra, jobbra, szukasz tramwaju… i masz!)

W hotelu – gdzie „wifi” to najważniejsze słowo świata

Recepcjonista uśmiechnięty, Ty zmęczony po podróży, a tu jeszcze formalności. Wtedy warto nie tylko machać paszportem, ale i powiedzieć coś składnie – zyskasz plusa i może pokój z widokiem na parlament zamiast klimatyzatora.

• Mam rezerwację – Van foglalásom. [wan foglalasom]
  (Wypowiadasz to i czekasz na reakcję – jak przed werdyktem w teleturnieju.)
• Na jakie nazwisko? – Milyen néven? [miljen neven?]
  (Tu warto nie brzmieć jak po trzech palinkach – czyli mówić wolno i wyraźnie.)
• Chciałbym pokój jednoosobowy – Egyágyas szobát kérek. [edźadjaz szobat kerek]
  (Dla introwertyków i tych, którzy chrapią jak silnik Malucha.)
• Czy śniadanie jest w cenie? – Az árban benne van a reggeli? [az arban benne wan o reggeli?]
  (Bo wiadomo, że człowiek najpierw je, a potem żyje.)
• O której godzinie jest wymeldowanie? – Mikor kell kijelentkezni? [mikor kel kijelentkezni?]
  (Sztuka życia: wymeldować się późno, ale nie za późno.)

Sytuacje awaryjne – bo życie lubi psikusy

Nikt nie planuje zgubić paszportu, rozchorować się czy paść ofiarą kieszonkowca… ale Węgry, jak każda przygoda, potrafią zaskoczyć. I wtedy dobrze mieć te zwroty pod ręką – serio.

• Zgubiłem paszport – Elvesztettem az útlevelemet. [elwesztettem az utlewelemet]
  (Wypowiedz to z dramatyzmem – i z nadzieją, że znajdziesz go w drugim plecaku.)
• Potrzebuję lekarza – Orvosra van szükségem. [orwoszra wan sukszegem]
  (Kiedy gulasz był „trochę” za ostry…)
• Zadzwoń po policję! – Hívja a rendőrséget! [hiwja o rendorsziget]
  (Niech będzie to ostatni raz, kiedy musisz to powiedzieć.)
• Ktoś mnie okradł – Kiraboltak. [kiraboltak]
  (I miejmy nadzieję, że to tylko emocje, a nie portfel.)
• Gdzie jest najbliższy szpital? – Hol van a legközelebbi kórház? [hol wan o legkuzelobi korhaz?]
  (Bo zdrowie w podróży to podstawa – zaraz po Google Translate i ładowarce.)

Kilka okruchów ze spotkań

Na Węgrzech, witając się z bliskimi znajomymi, rodziną, panuje zwyczaj jednego pocałunku w policzek, a także powiedzenia „Dzień dobry!”. W Polsce jak wiemy jest to trzy pocałunki i także zwrot „Dzień dobry!”. Spotkania w gronie rodzinnym na Węgrzech zazwyczaj przebiegają bardzo hucznie – jest bogracz, wino, palinka.

Warto wiedzieć, cokolwiek więcej na temat samej historii kraju, bo nie tylko jest ona pasjonująca, ale świadomość to nasza wizytówka, którą Węgrzy na pewno docenią.