Wybitne postacie Lwowa

Lwów to wyjątkowe miasto, które przez wiele stuleci wchłaniało historię i kulturę różnych epok i narodów. Lwów przypomina twórczość impresjonisty, który połączył różne odcienie, tworząc żywy, soczysty i ekscytujący obraz. Ma świątynie i pałace, muzea i parki, teatry i kawiarnie, legendarny lwowski bruk, unikalny lokalny dialekt i miarowy rytm życia. Paleta miasta jest bogata w imiona znanych osób wpisanych w wielowiekową historię Lwowa. Można go poznać po nazwach ulic i placów – są ulice Bohdana Chmielnickiego i Szeptyckiego, Iwana Franki i Łesi Ukrainki, Balzaka i Liszta, Pietruszewycza i Czarnowił, Danyła Halickiego i Markijana Szaszkiewicza

Szkoły noszą imiona znanych osób, wznoszone są najważniejsze pomniki, niektóre znane osobistości kultury i edukacji daleko poza Lwowem znalazły swoje ostatnie schronienie na Cmentarzu Łyczakowskim – unikalnym skansenie.

Spośród całej palety znanych osobistości jedni mocno związali swoje życie ze Lwowem, a inni zabłysnęli i przyczynili się do różnorodności i wszechstronności kulturalnej stolicy Ukrainy. W naszym krótkim przeglądzie wymienimy najważniejsze nazwiska związane ze Lwowem.

Lwów zawdzięcza swoje początki władcy księstwa galicyjsko-wołyńskiego, pierwszemu królowi rusko-ukraińskiemu Danyło Halickiemu (1201-1264), który nadał miastu imię swojego syna Lwa Danyłowicza. Muzeum Historyczne Lwowa mieści się dziś we wspaniałym Domu Królewskim, w którym w XVII wieku mieszkał polski król, rodem ze Lwowa Jan III Sobieski , który przeszedł do historii pokonując Turków w bitwie pod Wiedniem w 1683 r. Przyszły hetman armii zaporoskiej Bogdan studiował w lwowskim kolegium jezuickim Chmielnickiego. Później oblegał miasto podczas wojny wyzwoleńczej przeciwko Rzeczypospolitej.

Lwów był też miastem wielokrotnie odwiedzanym przez austro-węgierskiego cesarza Franciszka Józefa I . Między innymi przyjechał do Lwowa w 1894 roku na wielką wystawę przemysłową. W pierwszych dekadach XX wieku we Lwowie mieszkał pierwszy prezydent Ukrainy Mychajło Hruszewski.

Ze Lwowem nierozerwalnie związane jest nazwisko wybitnej postaci religijnej i kulturalnej, metropolity ukraińskiego kościoła greckokatolickiego Andrzeja Szeptyckiego, pochowanego w krypcie katedry św. Jerzego. Wiaczesław Czornowił, jeden z założycieli Ruchu Ludowego Ukrainy, swoją działalność zawodową łączy ze Lwowem. Heorhiy Gongadze, ukraiński dziennikarz opozycyjny, studiował i pracował we Lwowie. Lwów jest literacką galaktyką słynnych mistrzów pióra, których imiona kojarzą się ze Lwowem. To nie przypadek, że w drugiej połowie XVI wieku jeden z pierwszych krajowych drukarzy Iwan Fiodorowicz przeniósł się do Lwowa z Imperium Rosyjskiego. Fedorowicz założył drukarnię we Lwowie i wydrukował lwowskie wydanie Apostola. Słynny drukarz został pochowany we lwowskim klasztorze św. Onufrego, a jego syn, który sprzedawał książki, zakończył życie w wieku 25 lat w więzieniu za długi.

Honore de Balzac przemierzał lwowskie bruki w połowie XIX wieku, odwiedzając miasto w drodze na Ukrainę, aby odwiedzić ukochaną Evelinę z Ghany. Balzac zatrzymał się w hotelu, znajdującym się w miejscu, w którym obecnie znajduje się hotel „George”, a wrażenia z podróży do Galicji opisał w „Liście o Kijowie”. Ethel Lillian Wojnicz, Jean-Paul Sartre i Simone de Beauvoir również odwiedzili hotel George. Na miejscu lwowskiego „Grand Hotelu” znajdował się dom wstrętnego pisarza drugiej połowy XIX wieku Sachera-Masocha (we Lwowie jest również skandaliczna kawiarnia „Masoch”). Pisarz przygodowy Giacomo Casanova również odwiedził kiedyś Lwów. Żydowski pisarz Sholom Aleichem mieszkał przez długi czas w mieście Lwa i opisał to nawet w swojej słynnej powieści „Wędrujące gwiazdy”. Jeśli chcesz poznać Galicję za czasów Austro-Węgier, przeczytaj dzieła Josefa Rotha, który urodził się w Brodach, studiował i nauczał we Lwowie. Jego życie zakończyło się tragicznie w Paryżu w 1939 r.,a jego psychicznie chora żona padła ofiarą nazistowskich eksperymentów. Ze Lwowa pochodzi również polski pisarz science fiction Stanisław Lem, który po drugiej wojnie światowej został zmuszony do opuszczenia swojego rodzinnego miasta w ramach repatriacji lwowskich Polaków. Iwan Franko mieszkał we Lwowie przez 40 lat. Tutaj owocnie pracował, przesiadywał w kawiarniach, spotykał się z przyjaciółmi – Lesią Ukrainką z matką Oleną Pchilką, Mychajłem Kotsyubynskim.

We Lwowie powstała Willa Franka, urodziło się troje jego dzieci i a on sam został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim. Wybitnym współczesnym pisarzem jest Jurij Winnychuk, który poświęcił Lwowowi wiele dzieł literackich. To między innymi „Legendy Lwowa”, „Sekrety lwowskiej kawy”, a nawet „Sekrety lwowskiej wódki”. Przedwojenny Lwów opisany jest w powieści Vynnychuka „Tango śmierci”.

Lwów jest miastem muzycznym. Syn Mozarta, Franz-Xaver Mozart, mieszkał we Lwowie przez prawie 30 lat i założył tutaj pierwsze Towarzystwo Muzyczne św. Cecylii, która organizowała koncerty publiczne. W 1826 roku we Lwowie odbył się koncert poświęcony pamięci ojca Mozarta pod dyrekcją muzyka. W 1847 r. we Lwowie wielokrotnie koncertował węgierski kompozytor Ferenc Liszt. Na Cmentarzu Łyczakowskim jest pochowana światowej klasy ukraińska śpiewaczka operowa Salomea Kruszelnicka, która pozostawiła znaczący ślad w muzycznej historii Lwowa.

Lwowska Szkoła Muzyczna nosi imię Stanisława Lyudkiewicza – ukraińskiego kompozytora i folklorysty XX wieku, który na stołach lwowskich kawiarni napisał wiele utworów. Pochodzący ze Lwowa, wybitny ukraiński kompozytor Myrosław Skoryk , wnuk S. Kruszelnickiej, jest obecnie dyrektorem artystycznym Opery Kijowskiej.

Wołodymyr Iwasiuk, legendarny autor Czerwonej Ruty, studiował, tworzył i znalazł swoje ostatnie schronienie we Lwowie . Rosyjski altowiolista Yuri Bashmet jest absolwentem Lwowskiej Szkoły Muzycznej . Ze Lwowem związana jest także współczesna konstelacja ukraińskich muzyków. Tu urodziła się zwyciężczyni Eurowizji-2014, Rusłana Łyżyczko , liderka „Ocean Elsa”. Światosław Wakarczuk studiował na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Lwowskiego , Andriy Kuzmenko (założyciel zespołu „Skryabin”) ostatni raz wypoczywał pod Lwowem.

Te i inne ciekawostki odnośnie Ukrainy i Lwowa poznasz w trakcie wycieczki do Lwowa, które organizowane są np. przez biuro turystyczne KRESY z Przemyśla.

Z teatralnym Lwowem nierozerwalnie związane są nazwiska wybitnego ukraińskiego reżysera Lesi Kurbasa , represjonowanego przez władze sowieckie, oraz kontrowersyjnego współczesnego reżysera teatralnego Romana Wiktyuka, aktora teatralno-filmowego Bohdana Stupki , który mieszkał we Lwowie do 1978 roku. Założycielem  Lwowskiej Szkoły Rzeźbiarskiej w połowie XVIII wieku był Johann Pinzel (w mieście działa muzeum rzeźbiarzy). Ivan Trush, wybitny ukraiński artysta impresjonistyczny, mieszkał we Lwowie przez ponad 40 lat . Pisarze i artyści, architekci i etnografowie, naukowcy i politycy, szachiści i sportowcy – bogactwo wybitnych osobowości Lwowa jest po prostu niewyczerpane. Miasto wydaje się skupiać potężną energię twórczą, jak przystało na prawdziwą stolicę kultury. Spacerując po lwowskich uliczkach, wyobraźcie sobie przez chwilę, że kiedyś Balzac i Mozart, Iwan Franko i Lesia Ukrainka szli tymi samymi ścieżkami…